A
Aak: [Maya] Kan’ın oğlu olan kaplumbağa prens. Kay, Koh, Moo ve Niete’nin kardeşi.
Ab Kin Tek: [Maya]Çömlekçileri koruyan tanrı.
Ab Kin Zoc: [Maya] Şiir tanrısı.
Ac Yanto: : [Maya]Beyaz adamların tanrısı.
Acan: [Maya]Şarap Tanrısı.
Acantun: [Maya]Köyleri koruduğuna inanılan, taştan yapılmış putlar.
Acat: [Maya/Aztek]Dövme sanatının ve dövme yapanların koruyucu tanrısı.
Accla: [İnka]Güneş Tanrısıİnti’nin kutsal ateşinden korunmak için seçilen bakire kızlar. Güneş tutulması ya da imparator değişmesi gibi olağandışı durumlarda kurban edilebilirlerdi.
Acecentli: [Toltek/Aztek] Suda yetişen, buğdaya benzeyen bir besin maddesi.
Acolmiztli: [Aztek]Yeraltı dünyasının efendisi, tanrısı.
Acolnahuacatl: [Aztek] Acolmiztli’ye verilen isimlerden biri.
Acsumama: [İnka]Patates tanrıçası. En çok tükettikleri besin maddesi olan patatese de aynı ismi vermişlerdir. Axomamma, Ajomama diğer isimleridir.
Acuecucyoticihuti: [Aztek]Okyanusların ve nehirlerin tanrıçası.
Aguar Diente: [İnka] Şeker kamışından üretilen alkol.
Ah Bolom Tzacab: [Maya]Tüm tarımsal süreçleri, yağmurları ve yıldırımları kontrol eden tanrı. Ah Bolom Tzacab, yaprak burunlu tanrı demektir. Aynı zamanda soyluluk ve kraliyet tanrısıdır. Ah Bolon Dz’acab, Bolon Tzacab gibi isimlerle de bilinir.
Ah Cancum: [Maya]Avcılık tanrısı.
Ah Ciliz: [Maya]Güneş tutulması tanrısı.
Ah Chuy Kak: [Maya] Savaş tanrılarından biri.
Ah Cuxtal: [Maya] Doğum tanrısı. Doğmamış çocukların koruyucusu. Ah Kuhtal.
Ah Çembekur: [Maya]Yedi cennetten en üstün olanının efendisi, tanrısı.
Ah Hoya: [Maya]Doğurganlık, bereket, tarım, yağmur tanrısı. Chac Mol, Chak, Chaak, Ah Tzenul diğer isimlerinden bazılarıdır.
Ah Hulneb: [Maya] Yerel bir savaş tanrısı. Ah Kulneb.
Ah Kun Kan: [Maya] Savaş tanrısı. Ejderha avcısı olarak da bilinir.
Ah Kin: [Maya] Kuraklık ve hastalıkları kontrol eden güneş tanrısı. Ah Kinçil.
Ah Kumih Uinikob: [Maya] Su tanrısının hizmetindeki küçük tanrı.
Ah Mun: [Maya] Mısır tanrısı.
Ah Muzenkab: [Maya] Bal ve arıların koruyucu tanrısı.
Ah Peku: [Maya] Gök gürültüsü tanrısı.
Ah Puç: [Maya] Ölüm tanrısı. Mitnal’ın efendisi.
Ah Tabai: [Maya] Avcılık tanrısı.
Ah Tzul: [Maya] Akrep tanrı.
Ah Uincir Dz’acab: [Maya] Şifa tanrısı.
Ah Uuc Ticab: [Maya] Yeraltı tanrılarından birinin adı.
Ahau Khamahez: [Maya] Hekimlik tanrısı. İki şifacı tanrıdan biridir.
Ahau Kin: [Maya] Gündüz vaktinin efendisi olan güneş tanrısı. Jaguar tanrı.
Ahuizotl: [Aztek] Efsanelerde adı geçen bir su canavarı.
Ahmakiq: [Maya] Rüzgar ürünlere zarar vermeye başladığında ortaya çıkıp, rüzgarı kontrol eden tarım tanrısı.
Ahulane: [Maya] Okçu savaş tanrısı.
Ahuic: [Aztek] Dalgaların ve nehirlerde akan suyun tanrıçası.
Ajbit: [Maya] İnsanları yarattıklarına inanılan 13 tanrıdan biridir.
Akbul: [Maya] Karanlığın ve gecenin tanrıçası.
Akhushtal: [Maya] Doğum tanrıçası.
Alaghom Naom Tzentel: [Maya] Akıl, düşünce ve zeka tanrıçası.
Alautun: [Maya] Bir milyon yıl anlamına gelen sözcük.
Almehenob: [Maya]Soylu sınıf için kullanılan bir kelime. Anaları babaları olanlar anlamındadır.
Alom: [Maya] Gökyüzü tanrısı. Yedi yaratıcı tanrıdan biridir.
Aluklar: [Maya] Efsanelerde sıkça rastlanan bir peri ırkı.
Amaranth: [Aztek] Tohumları insan kanı ile karıştırılan ve kutsal içecek yapımında kullanılan bir çiçek türü. Bu içecek Aztek soyundan gelenler tarafından hala yapılmaktadır fakat günümüzde kan yerine bal tercih edilmektedir.
Amatua: [İnka] Efsaneleri derleyen bilge kişilere verilen ad. Saray şairleri.
Amimitl: [Aztek] Göllerin ve balıkçıların tanrısı.
Anauatl İteouh: [Aztek] Kıyı tanrısı. Xipe Totec’in varyasyonlarından biridir.
Apacheta: [İnka] Ölmüş ilahlar için yapılan mezar taşları.
Apachiohualitli: [Maya] Tufan, büyük sel, felaket.
Apaec: [İnka] Sivri dişli, yaratıcı tanrı.
Apo: [İnka] Bir dağ tanrısı.
Apo İnti: [İnka] İnti’nin güneş tanrısı görünümüne verilen ad.
Apocatequil: [İnka] Şimşek tanrısı, yıldırım tanrısı.
Apu İllapu: [İnka] Gök gürültüsü tanrısı.
Apu Punçau: [İnka] İnti’ye verilen isimlerden biri. Günün başı anlamına gelir.
Arara: [Aztek] Güneş kuşu.
Aryballos: [İnka] İnka çömleklerine verilen isim.
Ataguchu: [İnka] Yaratılışa yardım eden tanrılardan biri.
Atemoztli: [Aztek] Dinsel takvimin on altıncı ayı.
Atl: [Aztek] Su tanrısı.
Atlacamani: [Aztek] Okyanuslarda oluşan fırtınaların tanrıçası.
Atlacoya: [Aztek] Kuraklık tanrıçası.
Atlatonan: [Aztek] Yeryüzü ve suların ana tanrıçası. Atlatonin diye de bilinir.
Atlaua: [Aztek] Balıkçılık tanrısı. Suların hakimi.
Atlcaualo: [Aztek] Dinsel takvimin ilk ayı.
Atmaca: [Aztek] Tanrıların haberci olarak kullandıkları hayvan.
Atolli: [Aztek] Mısırdan yapılan bir çorba.
Auca Runa: [İnka] Dördüncü insan ırkı. Savaşçı insanlar. İnkalar kendilerinin beşinci ırk olduğuna inanırdı.
Auilix: [Maya] Şafak tanrıçası.
Aviliks: [Maya] Güneş ışığında taşa dönüştüğüne inanılan bir tanrı.
Ayar Ayka: [İnka] İnti’nin oğlu olan tarım tanrısı.
Ayar Kaçi: [İnka] Cuzco kentini kuran, güneşin üç oğlundan biridir. Ayar Manko ve Ayar Uço diğer kardeşlerdir.
Ayar Oko: [İnka] Yeryüzüne gönderildiğinde taşa dönüşen İnti’nin oğullarından biri.
Ayauhteotl: [Aztek] Sis tanrıçası.
Ayocomolli: [Aztek] Efsanelerde adı geçen bir fasülye yemeği.
Ayoquan: [Toltek] Bir süs kuşu.
Azcatl: [Aztek] Bir efsanede adı geçen kırmızı karınca.
Aztlan: [Aztek] Azteklerin anavatanı.
B
Bacablar: [Maya] İtzamna ve İxchel’in dört oğluna verilen isim. Her bir oğul bir rengi ve yönü temsil ederdi. Buna göre; Mulac kuzey ve beyaz, Cauac güney ve sarı, Kan doğu ve kırmızı, İx batı ve siyah ile özdeşleştirilmişti.
Backlum Chaam: [Maya] Erkek cinselliği ve şehvet tanrısı.
Baktun: [Maya] 400 yıla denk gelen zaman aralığının adı.
Balamlar: [Maya] İnsanları tehlikelerden koruyan tanrı grubuna verilen ad. Jaguar ruhları.
Balam Agab: [Maya] Hurakan’ın yarattığı ikinci insan. Mısır lapasından meydana gelmiştir. Gecenin jaguarı anlamındandır.
Balam Kuitze: [Maya] Hurakan’ın sel felaketinden sonra yarattığı ilk insan. Güzel gülen jaguar demektir.
Balanke: [Maya] Kekçi halkının güneş tanrısına verdiği isimlerden biri.
Balanque: [Maya] Güneş tanrı Hunahpu’nun kardeşi.
Belachina: [Maya] Ölümün ve ölülerin tanrıçası.
Ben Elaba: [Maya] Güneş, savaş ve kurban etme ile ilgili bir ilah.
Beydo: [Maya] Kutsal doğa güçlerinin tanrısı. Tohumların tanrısı.
Bitol: [Maya] Gökyüzü tanrısı. Yaratıcı yedi tanrıdan biridir.
Bolon Tzakab: [Maya] Ah Bolom Tzacab’ın farklı söylenişlerinden biri. Yıldırım ve ateş tanrısı.
Bolon Tiku: [Maya] Yeraltının dokuz tanrısına verilen isim. Ayrı ayrı gerçek isimleri bilinmez.
Buluc Chabtan: [Maya] Adına insan kurban edilen savaş tanrısı.
Buluk Kab: [Maya] Sel ve su taşkınlarının tanrısı.
C
Cabaguil: [Maya] Yaratıcı yedi tanrıdan biri. Gökyüzünün kalbi.
Cabrakan: [Maya] Dağ ve deprem tanrısı.
Cacoch: [Maya] Yaratıcı tanrılardan biri.
Caha Paluma: [Maya] Balam Kuitze’nin mısır lapasından yaratılan karısı.
Cakiksia: [Maya] Paluma gibi mısır lapasından yaratılan bir kadın.
Cakulha: [Maya] Şimşeklerden sorumlu tanrı.
Calmecac: [Aztek] Rahip adayları ve asilzadelerin eğitildiği, tapınağa bağlı din okulu.
Cama Zotz: [Maya] Yarasaların tanrısı.
Camaxtli: [Maya] Kader tanrısı.
Camaxtli: [Aztek] Dünyayı yaratan dört tanrıdan biri. Savaş, kader, avcılık tanrısı. Ateşin sahibi ve yaratıcısı. Akşam yıldızı tanrısı olarak da bilinir. Kırmızı Tezcatlipoca’nın isimlerinden biridir.
Caneques: [Maya] Yağmurlara ve bazen yıldırımlara sebep olabilen küçük orman ruhları.
Canopa: [İnka] Kutsal tılsım.
Catequil: [İnka] Yıldırım ve şimşek tanrısı.
Cauac: [Maya] Güneyi ve sarı rengi temsil eden Bacablardan biri.
Cavillaca: [İnka] Efsaneye göre, Coniraya’nın sperminden oluşan meyveyi yiyip, bakire olduğu halde hamile kalan tanrıça. Doğan çocuğunu ve kendini kayaya çevirmiştir.
Ce Acatl: [Aztek] Tek kamış anlamına gelen ve tanrı Quetzalcoatl’ın takvimde kullanılan adı.
Cencocopi: [Aztek] Mısıra benzeyen bir besin maddesi.
Ceiba: [Aztek/Toltek] Hükümdarlık sembolü olan bir ağaç.
Cenote: [Maya] Tanrı adına verilen kurbanların içine atıldığı çukur.
Centeotl: [Aztek] Mısır tanrıçası.
Centzon Huitznaua: [Aztek] Güney yıldızlarının tanrılarına verilen isim.
Chac: [Maya] Doğayı koruyup besleyen yağmur tanrısı.
Chac Chel: [Maya] İxchel’e verilen isimlerden biri.
Chacmool: [Maya] Sadakalardan ve bedava dağıtılan yiyeceklerden sorumlu ilahe.
Chac Uayeb Xoc: [Maya] Balık ve balıkçılık tanrısı.
Chalchiuhtlicue: [Aztek] Gençlik ve güzellik tanrıçası.
Chalchiuhtotolin: [Aztek] Salgın ve öldürücü hastalık tanrısı.
Chalmecatecuchtli: [Aztek] Yeraltı tanrısı.
Chamer: [Maya] Ölüm tanrısı.
Chantico: [Aztek] Ev ve ocak tanrıçası.
Chaob: [Maya] Dört rüzgar tanrısına verilen ortak isim.
Chasca: [İnka] Şafak ve alacakaranlık tanrıçası.
Chasca Coyllur: [İnka] Çiçek ve bakirelerin tanrısı.
Chibilkin: [Maya] Ay tutulması süreci. Kötü bir şeylerin olacağının işareti olarak görülürdü.
Chibirias: [Maya] Toprak tanrıçası.
Chiccan: [Maya] Dört yağmur tanrısına verilen ortak ad.
Chicha: [İnka] Mısır birası.
Chichen Itza: [Maya] Mayaların şehirlerini kurdukları ormanlık bölgeye verilen isim.
Chicomeccatl: [Aztek] Cinteotl’ın karısı olan mısır tanrıçası.
Chicomexochtli: [Aztek] Ressam ve boyacıların tanrısı.
Chicomoztoc: [Aztek] Azteklerin mitolojik anavatanı. Yedi mağaranın olduğu yer anlamındadır.
Chicunauhapan: [Aztek] Yeraltı dünyasının girişinde bulunan nehir. Dokuz nehir anlamındandır.
Chimalman: [Toltek] Toprak tanrıçası. Güneş tanrısı tarafından, bakire iken hamile bırakılmıştır.Chiuacoatl: [Aztek] Doğum tanrıçası.
Chiuateteo: : [Aztek] Doğum yaparken ölen kadınların ruhlarına verilen isim.
Cinteotl: [Aztek] Mısır tanrılarından biri.
Cipatcli: [Aztek] Yaradılış efsanelerinde adı geçen, dünyanın ondan yaratıldığına inanılan, timsah benzeri bir balık.
Cipactonal: [Aztek] Karısı Oxomoco ile astrolojiyi ve takvimi bulduğuna inanılan bir büyücü. Yaradılış efsanesine göre yaratılan ilk erkek.
Cit Bolon Tum: [Maya] Hekimlik ve ilaç tanrısı.
Cit Chac Coh: [Maya] Savaş tanrısı.
Citlalatonac: [Aztek] Yaratıcı tanrılardan biri.
Ciuatlampa: [Aztek] Kadınlar ülkesi. Doğum yaparken ölmüş kadınların orada yaşadığına inanırlardı.
Ciucoatl: [Aztek] Toprak tanrıçası. Ay ve yer tanrıçasıdır. İlk insanların yaratılmasında pay sahibidir.
Cium: [İnka] Naymlap’ın oğlu. Onun ardından hükümdar olmuştur.
Ciuteoteo: [Aztek] Yeraltı ruhları.
Cizin: [Maya] Ölüm tanrısı.
Coatlicue: [Aztek] Yeryüzü ve ateş tanrıçası. Tanrıların ve insanların anası. Kelime anlamı olarak yılan etekli demektir.
Cochimethl: [Aztek] Ticaret tanrısı.
Cocijo: [Aztek] Yağmur tanrısı.
Cocomama: [İnka] Sağlık ve mutluluk tanrıçası.
Colel Cab: [Maya] Toprak tanrıçası.
Colhuacan: [Toltek] Batı yönünü temsil eden mitolojik yer.
Colla: [İnka] Efsaneye göre dört parçaya ayrılmış dünyada, güney bölgesinin hükümdarı.
Colop U Uichkin: [Maya] Gökyüzü tanrısı.
Comallan: [Toltek] Doğu yönünü temsil eden mitolojik yer.
Coniraya: [İnka] Doğurganlık tanrısı.
Copacati: [İnka] Titicaca gölünün tanrıçası.
Coqui Xee: [Maya] Sonsuzluk tanrısı.
Cotinga: [Aztek] Turkuaz tüylü, tropik bir kuş.
Coutlan: [Toltek] Yılanların dağı, yılanların yeri.
Coxcoxtli: [Aztek] Bir orman tavuğu.
Coyolxauhqui: [Aztek] Ay tanrıçası.
Coyopa: [Maya] Şimşek ve gök gürültüsü sesinin tanrısı.
Cuaxolotl: [Aztek] Ocak tanrıçası.
Cozaana: [Maya] Yaratıcı tanrılardan biri.
Cum Hau: [Maya] Ölüm tanrısı.
Curaca: [İnka] Reis, yönetici anlamında kullanılan sözcük.
Cuzco: [İnka] İnkaların anavatanı.
Ç
Çatırdatan Jaguar: [Maya] Popol Vuh’da bahsi geçen, büyük çarpışma sonrası sağ kalanların etlerini yiyen tanrı.
D
Dubdo: [Maya] Tahıl tanrısı. Ayrıca haftanın beşinci gününe de bu tanrının adı verilmiştir.
E
Eb: [Maya] Yeniden doğmayı ve yenilenmeyi sembolize eden, insanlık tarihinin 12. dönemine verilen isim.
Ehecatl: [Aztek] Hava ve rüzgar tanrısı.
Ehecoatl: [Maya] M.Ö 11205’de başlayıp, 4010 yıl süren ikinci güneş devresi. Rüzgar fırtınası anlamına gelir.
Ek Ahau: [Maya] Savaş tanrısı.
Ek Zip: [Maya] Geyik avı tanrısı.
Ekchuah: [Maya] Ticaret tanrısı, tüccarların koruyucusu.
Ekkekko: [İnka] Bolluk, bereket ve para tanrısı.
Epunamun: [İnka] Savaş tanrılarından biri.
Etzalkualitztli: [Aztek] Tlaloc adına düzenlenen festivalin adı. Aynı zamanda dinsel takvimin altıncı ayı.
Etznap: [Maya] Fedakarlık ve kurban törenleri ile ilgili tanrı.
Eupai: [İnka] Yeraltı tanrısı. Adına çocuklar kurban edilirdi.
F
Fempellec: [İnka] Naymlap’ın on iki oğlundan biridir. O soydan gelen son hükümdardır.
G
Gagavitz: [Aztek] Tiuh Tiuh’a hizmet eden bir savaşçı.
Ghanan: [Maya] Tarım tanrısı.
Göz Oyan: [Maya] Popol Vuh’da adı geçen, büyük çarpışma sonrası sağ kalanların gözlerini oyduğuna inanılan tanrı.
Guaca Bilca: [İnka] Taptıkları doğaüstü güçlere verdikleri isim. Cuzco’nun iblisleri.
Guachimines: [İnka] Tehlikeli ve ölümcül, efsanevi bir karakter.
Guamansuri: [İnka] Guachimines tarafından öldürülen, İnka efsanelerinde cinayete kurban giden ilk karakter.
Guayna Capac: [İnka] İspanyol fethinden önceki son İnka hükümdarı.
Gucumatz: [Maya] Kukulcan’a verilen isimlerden biri.
Gukumatz: [Maya] Yedi yaratıcı tanrıdan biri. Gökyüzü tanrısı.
H
Haab: [Maya] Ay yılının adı.
Hacauitz: [Maya] Dağların tanrısı.
Hacha’kyum: [Maya] Halkın üst tabakası ile ilgili bir tanrı.
Hahana Ku: [Maya] Haberci tanrı.
Halac Uinicil: [Maya/Toltek] Prensler, yöneticiler ve rahip soyundan gelenler için kullanılan bir tanımlama. Doğru adam, gerçek şey anlamına gelir. Rahipler sınıfı Mayalara, Tolteklerden miras kalmıştır.
Hanan Pacha: [İnka] Yüksek dünya anlamına gelmektedir. Cennete verilen isimlerden biridir. Sadece iyilik yapanlar girebilir.
Harakan: [Maya] Fırtına ve güçlü rüzgarların tanrısı.
Hobnil: [Maya] Arıcıları koruyan tanrı.
Huaca: [İnka] Kutsal yerlere verilen isim.
Huallallo Carhuincho: [İnka] Yauyos yerlilerinin yanardağ tanrısı.
Huamantantak: [İnka] Çiftçilere gübre sağlayan iyi huylu bir ruh.
Huaminka: [İnka] Güneş ışıklarına verilen isim.
Huanca: [İnka] Doğayı, nehirleri ve ağaçları koruyan tanrılar. Kaya ya da taş şeklinde tasvir edilirler.Tabiat ruhları.
Huari: [İnka] Guari halkının baş tanrısı.
Huastekler: [Toltek] İlkel Maya soyu.
Huehuecoyotl: [Aztek] Neşe ve mutluluk tanrısı. Hilebaz ve oyuncu bir karaktere sahipti.
Huehueteotl: [Aztek] En eski tanrılardan biridir. Kralların ve savaşçıların yöneticisi, ateşin sahibi olan tanrıdır. Kelime anlamı olarak eski tanrı demektir.
Huichaana: [Maya] İnsanoğlunu yaratan ana tanrıça.
Huihtokihuatl: [Aztek] Tlalok’un ablası, bereket tanrıçası.
Huitzilopochtli: [Aztek] Şehrin koruyucusu, savaş tanrısı. Güneyin yeniden dirilmiş savaşçıları demektir.
Huixtocihuatl: [Aztek] Doğurganlık tanrıçası.
Hunahpu: [Maya] Yaratıcı tanrılardan biridir. Güneş tanrı.
Hunahpu Utiu: [Maya] İnsanlığı yaratan on üç ana tanrıdan biridir.
Hunahpu-Gutch: [Maya] İnsanlığı yaratan on üç ana tanrıdan biridir.
Hun Batz: [Maya] Hun-Hunahpu’nun oğlu olan maymun ikizlerden biridir.
Hun Came: [Maya] Yeraltı tanrısı, ölüler diyarının efendisi.
Hun Choen: [Maya] Hun Batz’ın kardeşi, maymun ikizlerden biridir.
Hunhau: [Maya] Mitnal’in yöneticisi ve şeytani varlıkların lideridir.
Hun-Hunahpu: [Maya] Doğurganlık ve futbol tanrısı.
Hun Nal: [Maya] Beslenme, gıda ve mısır tanrısı.
Hun Pic Tok: [Maya] Savaş tanrılarından biri.
Hunab Ku: [Maya] İtzamna’nın babası olan baş yaratıcı tanrı.
I
Ilamatecuhtli: [Aztek] Ana tanrıça. Adına, insan kurban edilen bir festival düzenlenirdi.
Illapa: [İnka] Fırtına ve iklim tanrısı. Şimşek anlamına gelmektedir.
Inti: [İnka] En büyük güneş tanrısı. İnkaların atası.
Inti Raimi: [İnka] Bir güneş festivali.
Ipalnemohuani: [Aztek] Güneşe verilen isimlerden biri.
Ipan Metzli: [Aztek] Tlalekuhtli’nin yaşadığına inanılan ikinci cennet. Aztekler on üç tane cennetin varlığına inanırlardı.
Itzamna: [Maya] Tanrıların babası, gökyüzünün hakimi.
Itzcouatl: [Aztek] Tufan sonrası, gökyüzünü kaldırmak için yaratılan dört tanrıdan biri. Yıldız, yağmur ve fırtına tanrılarından biridir.
Itzkuintli: [Aztek] Ayın yirminci gününe verilen isim. Aynı zamanda kalp tanrıçası.
Itzlacoliuhque: [Aztek] Karanlık tanrısı.
Itzli: [Aztek] Kurban tanrısı.
Itzmalin: [Aztek] Tufan sonrası, gökyüzünü kaldırmak için yaratılan dört tanrıdan biri. Yıldız, yağmur ve fırtına tanrılarından biridir.
Itzpapalotl: [Aztek] Tarım, kader ve yıldız tanrıçası.
Itztlacoliuhqui: [Aztek] Sabah yıldızı tanrısı. Venüs tanrısı.
Ix: [Maya] Siyah rengi ve kuzey yönünü temsil eden Bakab’lardan biri.
Ix Chebel Yax: [Maya] Hamile kadınların koruyucusu ay tanrıça. Dokumacılık tanrıçası.
Ix Chel: [Maya] Eski ay tanrıçası. Itzamna’nın karısı.
Ix Chup: [Maya] Ay tanrıçalarından biri. Ix Chel’in daha genç yorumu.
Ixcuinanme: [Toltek] Ay ve yer tanrıçası.
Ixmucane: [Maya] İnsanlığı yaratan on üç ana tanrıdan biri.
Ixpiyacoc: [Maya] İnsanlığı yaratan on üç ana tanrıdan biri.
Ixtlilton: [Aztek] Sağlık ve tedavi tanrısı.
Ix Tub Tun: [Maya] Değerli taşlar tanrıçası.
Ixpiyacoc: [Maya] Yaratıcı tanrı.
Ixtap: [Maya] İntihar edenlerin koruyucusu ay tanrıça.
Ixzaluoh: [Maya] Su tanrıça.
Izpuztekue: [Aztek] Ruhların öteki dünyaya yolculuğu sırasında, onları rahatsız eden kötü huylu bir ruh.
Iztaccihuatl: [Aztek] Ana tanrıça.
İ
İmaymana Viracocha: [İnka] Balçıktan yaratılan ilk insanlardan biridir.
İnkarri: [İnka] İnanışa göre, büyük tufandan sonra dünyaya gelecek, İnka soyundan bir hükümdar.
İqi Balam: [Maya] Yaratılan ilk dört insandan biridir. Ay jaguar anlamına gelmektedir.
İum Cimih: [Maya] Eskiyi yok edip, yeniyi getiren ölüm tanrısı.
J
Jaguar: [Aztek/Toltek] Efsanelerde sıkça adı geçen, karanlık çökünce güneşi yediğine inanılan hayvan. Kartal ve jaguar kahramanlık öykülerinde, karakterin cesaretini övmek için en çok kullanılan ögelerdir.
K
Ka Ata Killa: [İnka] Titicaca gölü çevresinde yaşadığına inanılan ay tanrıça.
Kab Ul: [Maya] Sihirli el anlamına gelen ve Itzamna’ya atfedilen isimlerden biri.
Kabrakan: [Maya] Deprem tanrısı Cabrakan’a verilen isimlerden biri.
Kai Yum: [Maya] Müzik tanrılarından biri.
Kakulha: [Maya] Yaluk’un yardımcısı Cakulha’nın diğer adı.
Kam: [Maya] Adı Ah Puch ile beraber anılan, ölüm tanrısı.
Kamakstli: [Aztek] Ateş, savaş ve avcılık tanrısı. Ateşin sahibi. Yaratıcı dört tanrıdan biri.
Kamazotz: [Maya] Yarasa tanrı.
Kamulatz: [Maya] Efsanelerde adına rastlanan bir kuş.
Kan: [Maya] Kırmızı rengi ve doğu yönünü temsil eden Bacab.
Kan Döken: [Maya] Popol Vuh’da adı geçen, büyük çarpışma sonrası hayatta kalanların kafasını kopardığına inanılan tanrı.
Kan U Uayeyab: [Maya] Şehirlerin koruyucu tanrısı.
Kan Xib Yui: [Maya] Bacablar tarafından yok edilen dünyayı yeniden kuran tanrı.
Kartal: [Aztek] Kahramanlık öykülerinde sıkça adı geçen, savaşçı özellikler taşıyan hayvan.
Katekuil: [İnka] Yıldırım tanrısı.
Katun: [Maya] 7200 günü ifade eden zaman dilimi.
Kavillaka: [İnka] Cavillaca’nın farklı söylenişlerinden biri.
Ked: [Maya] Ölüm ve adalet tanrısı.
Kedo: [Maya] Maya takviminde altıncı güne adını veren tanrı.
Kenteotl: [Aztek] Tlazolteotl’ın oğlu, mısır tanrısı.
Kentzon Totochtin: [Aztek] Alkol tanrısı ile ilişkili, sarhoşlukları ile bilinen bir takım tanrılara verilen ortak ad. Dört yüz tavşan demektir.
Kentzonuitznaua: [Aztek] Güneş tanrıya baş kaldıran güney yıldızı tanrıları.
Kertenkele: [Aztek/Toltek] Şehveti ve cinsel günahları temsil eden hayvan
Ketzalkoatl: [Aztek/Toltek] En önemli yaratıcı tanrılardan biridir. Yer, gök ve su tanrısı olarak birçok farklı efsanede adı geçmektedir.
Khuno: [İnka] Hava tanrılarından biri.
Kırmızı Tezcatlipo: [Aztek] Xochi ve Quetzal’ın oğlu. Doğuştan kırımızı renklidir. Camaxtli adı ile de bilinir.
Kihuacoatl: [Aztek] Kadınların koruyucusu, doğumlardan sorumlu yeryüzü tanrıçası.
Kin: [Maya] Güneş tanrı.
Kianto: [Maya] Felaket ve hastalık tanrısı.
Kinçiltun: [Maya] 3.200.000 yılı ifade eden zaman dilimi.
Kinich Ahau: [Maya] Hastalıkları ve kuraklığı kontrol eden güneş tanrı.
Kinich Kakmo: [Maya] Güneş tanrılardan biri.
Kinteotl: [Aztek/Toltek] Kenteotl’in farklı söylenişlerinden biri.
Kilya: [İnka] Güneşin eşi olarak tabir edilen ’’ay’’a verilmiş isimlerden biri. Dişi olarak tasvir edilir.
Kipaktli: [Aztek] Efsanelere konu olan bir deniz canavarı.
Kisin: [Maya] Deprem tanrısı.
Kit Bolon Tum: [Maya] Şifa tanrısı.
Kitlalatonak: [Aztek] Yaratıcı tanrılardan biri. Eşinin de yardımıyla yıldızları oluşturmuşlardır.
Kitlalicue: [Aztek] Kitlalatonak’ın eşi.
Kiukoatl: [Aztek] Yeryüzü tanrıçası.
Kiuteoteo: [Aztek] Yeraltı ruhlarına verilen isim.
Kivatateo: [Aztek] Tanrıların hizmetkarı olan vampirler.
Kizin: [Maya] Ölüm tanrısına verilen isimlerden biri.
Koatlikue: [Aztek] Tüm tanrıların anası, yeryüzü tanrıçası.
Kolel Kab: [Maya] Yeryüzü tanrıçalarından biri.
Kon: [İnka] Kuzey rüzgarı ve yağmur tanrısı.
Kopakati: [İnka] Bir göl tanrıçası.
Kopal: [Aztek] Tütsü olarak kullanılan, çok güzel kokulu bir reçine.
Koyolksauhkui: [Aztek] Yeryüzü tanrıçalarından biri olan ay tanrıça.
Köpek: [Aztek/Toltek] Ölülere eşlik eden hayvandır.
Ksaman Ek: [Maya] Tüccarların koruyucusu, kuzey yıldızı tanrısı.
Ksekotkovac: [Maya] Tufan zamanı görüldüğüne inanılan efsanevi bir kuş.
Kselas: [Maya] Şekil değiştirme özelliği ile efsanelere konu olmuş yerel bir kahraman.
Ksibalba: [Maya] Ölüler ülkesine verilen ad.
Ksilonen: [Aztek] Adı, kıllı olan anlamına gelen mısır tanrıçası.
Ksipe: [Aztek] Tarım ve mevsim tanrısı.
Ksiuhkoatl: [Aztek] Ateş yılanı. Yanarak ölmeyi sembolize eder.
Ksiuhtekuhtli: [Aztek] Ateş tanrısı.
Ksmukane: [Maya] Baba tanrı Kspiayok ile birlikte ilk insanı yaratan ana tanrıça.
Ksochipilli: [Aztek] Aşk, güzellik, şarkı ve dans tanrısı.
Ksochikuetzal: [Aztek] Sanatçıların, hayat kadınlarının ve hamilelerin koruyucu tanrıçası.
Ksokotl: [Aztek] Ateş ve yıldız tanrısı.
Ksolotl: [Aztek/Toltek] Ketzalkoatl’ın ikiz kardeşi olan şimşek tanrısı. Ölülere yolculuklarında eşlik eder.
Kuipu: [İnka] Hesap yaparken kullanılan bir alet.
Kukulcan: [Maya/Toltek] Dört elementin tanrısı. En büyük yaratıcı tanrılardan biri. Yeniden doğuş tanrısı. Kulkuylkan, Gucumatz ya da Kucumatz adı ile de bilinir. Toltek mitlerinde insanlığa medeniyeti öğreten kahraman olarak gösterilir.
L
Llibiac: [İnka] Llacuaz halkının baş tanrısı, yıldırım ve şimşek tanrısı.
M
Machay: [İnka] Mitolojik açıdan önem taşıyan bir mağara adı.
Macuil Cozcacuahtli: [Aztek] Zevk ve aşırılığın beş tanrısından biri. Akbaba tanrı.
Macuil Cuetzpalin: [Aztek] Zevk ve aşırılığın beş tanrısından biri. Kertenkele tanrı.
Macuil Malinalli: [Aztek] Zevk ve aşırılığın beş tanrısından biri. Çimen tanrı.
Macuil Tochtli: [Aztek] Zevk ve aşırılığın beş tanrısından biri. Alkollü içeceklerin tanrısı. Tavşan tanrı.
Macuiltonaleque: [Aztek] Zevk ve aşırılığın beş tanrısına verilen ortak isim.
Macuil Xochitl: [Aztek] Zevk ve aşırılığın beş tanrısından biri. Oyun tanrısı. Çiçek tanrı.
Mahakutah: [Maya] Mısır lapasından yaratılan üçüncü insan. Seçkin isim.
Malinalxochi: [Aztek] Sürüngenlere hükmedebilen tanrıça.
Malqui: [İnka] Guari ve Llacua yerlilerinin mumyalanmış atalarına verdikleri isim.
Mam: [Maya] Deprem ve yağmur tanrısı.
Mama Allpa: [İnka] Doğurganlık ve bereket tanrıçası.
Mama Cocha: [İnka] Deniz tanrıçası.
Mama Huaca: [İnka] Ayar Cachi’nin hem karısı hem kız kardeşi.
Mama Oullo: [İnka] Dokumacılık tanrıçası.
Mama Pacha: [İnka] Toprak ve yeryüzü tanrıçası. Ekim ve hasat işlerinin yöneticisi.
Mama Quilla: [İnka] İnti’nin eşi olan ay tanrıçası.
Mana Namca: [İnka] Dişi bir iblis adı.
Manco Capac: [İnka] Altın asalı yaratıcı tanrı. Güneş ve ateş tanrısı. Efsaneye göre, dört parçaya ayrılan dünyada kuzey bölgesini yöneten hükümdar. Zenginlerin zengini demektir. Ayar Manco’nun isim değiştirmiş halidir.
Masaya: [Maya] Volkan ve yanardağ tanrıçası.
Matlactli Atl: [Maya] M.Ö 15213’de başlayıp, 4008 yıl süren ilk güneş devresi. On su anlamına gelir.
Matlalcueitl: [Aztek] Tlaloc’un ikinci karısı.
Mauqallaqta: [İnka] Eski şehir anlamında kullanılan sözcük.
Maya Pek: [Aztek] Yıldırımları kontrol eden köpek. Tanrı Xoloth’un sembolü olarak düşünülebilir.
Mayahuel: [Aztek] Gökyüzü ve yer tanrıçası. Agave şarabı ile beslendiğinden bu şarabın tanrıçası olarak da bilinir.
Mbaz: [Maya] Haftanın son gününe de adını veren toprak tanrıçası.
Mdi: [Maya] Haftanın ilk gününe de adını veren su tanrısı.
Mecitli: [Aztek]Mayahuel’in isimlerinden biri.
Metzli: [Aztek] Eski bir ay tanrı.
Mextli: [Aztek] En önemli savaş ve kurban tanrısı.
Mictecacihuatl: [Aztek] Ölüm tanrıçası.
Mictlan: [Aztek] Yeraltı dünyası.
Mictlantecuhtli: [Aztek] Mictecacihuatl’in kocası, ölüm tanrısı. Karısı ile beraber yeraltı dünyasının dokuz katını ve nehrini yönetirler.
Mimich: [Aztek] Su tanrıçasından doğan bulut yılanlarından biri.
Mimixcoua: [Aztek] Dörtyüz bulut yılanı. Kuzey yıldızları.
Mitimae: [İnka] Sürgüne gönderilen kişilere verilen isim.
Mitnal: [Maya] Yeraltı dünyasının dokuzuncu katına verilen isim. Aztek versiyonun adı Mictlan’dır.
Mixcouatl: [Aztek] Savaş ve avcılık tanrısı. Bulut yılanı anlamına gelir. Tezcatlipoca’nın aldığı isimlerden biridir.
Moan: [Maya] Haberci bir iblis.
Mociuaquetzqui: [Aztek] Doğumdan hemen sonra ya da doğururken ölen kadınlar, ölüler ülkesinde savaşçı kılığında olurlardı. Bu kadınlara, savaşcılar ve kahramanlar kadar değer verilirdi.
Moctezuma: [Aztek] Azteklerin son kralı.
Mse: [Maya] Haftanın sekizinci gününe adını veren şeytan ruhlu tanrıça.
N
Nacon: [Maya] Savaş tanrısı.
Nagual: [Aztek] İyi huylu, koruyucu ruh.
Nahual: [Maya] İyi huylu, koruyucu ruh.
Nanauatl: [Aztek] Yıldırımları şekillendiren tanrı. Xoloth’ın isimlerinden biridir.
Nanautzin: [Aztek] Güneş tanrı. Güneş için kendini kurban edenlerin tanrısı. Efsaneye göre dünyaya ışık verebilmek için kendini ateşe atmıştır.
Napa: [İnka] Soyluluk nişanı sayılan, altından lama heykelciği.
Nata: [Aztek] Tufandan önce tanrılar tarafından uyarılan yerel bir kahraman.
Nauiolin: [Aztek] Nanautzin’e verilen isimlerden biri.
Naum: [Maya] Aklı ve düşünceyi yaratıcısı olan tanrı.
Naymlap: [İnka] Efsanelerde adı geçen, Chimor hükümdarı.
Ndan: [Maya] Okyanus tanrısı.
Ndoyet: [Maya] Kutsal eşyaların ve ölümün tanrısı.
Ndozin: [Maya] Adalet ve ölüm tanrısı. Haftanın ikinci gününe adını vermiştir. Gecenin efendisidir.
Nohochacyum: [Maya] Yaradılış ve yaratıcılık tanrısı.
Nohock Ek: [Maya] Sabah ve akşam yıldızına verilen ad.
O
Ocelotonatiuh: [Aztek] Önce yaratılıp, sonra yok edilmiş dört evrenden ilkidir. Jaguar güneş anlamına gelir.
Ollantay: [İnka] Uirakoşa adına düzenlenen bir oyun.
Omacatl: [Aztek] Neşe ve eğlence tanrısı. Tezcatlipoca’nın versiyonlarından biri.
Omecihuatl: [Aztek] Yaratıcı tanrıça.
Ometecuhtli: [Aztek] Yaratıcı tanrı. Ateş tanrı. Omekihuatl’in kocasıdır.
Ometeotl: [Aztek] Karşıtlık, zıtlık tanrısı.
Ono Pacakoti: [İnka] İnsan ırkını yok eden tufanın adı.
Opochtli: [Aztek] Balıkçılık tanrısı.
Orejone: [İnka] Soylu sınıf için kullanılan kelime. Büyük küpeler taktıkları için, büyük kulaklılar diye anılırlar.
Oxlahuntiku: [Maya] Üst dünyanın yaratıcı on üç tanrısına verilen ad.
Oxomoco: [Aztek] Yaradılış efsanelerinde adı geçen, yaratılan ilk kadın. Astroloji ve takvim tanrıçası.
P
Pacari: [İnka] Sel tufanından kurtulmak için saklanılan mağaranın adı.
Pacarina: [İnka] Ölü ilk atalara verilen isim.
Pachacamac: [İnka] Dünyanın ve zamanın yaratıcısı olan tanrıya verilen isimlerden biri. Toprak yapıcı tanrı.
Pachacuti: [İnka] Zamanın sürekli kendini tekrar etmesini ve bu döngüyü betimleyen sözcük.
Pachamama: [İnka] Yeryüzü tanrıçası.
Pacoc: [Maya] Savaş tanrısı.
Panaca: [İnka] İlk on hükümdarın soyundan gelenlere verilen ad.
Panquetzaliztli: [Aztek] Yılın on beşinci ayına verilen ad. Değerli tüy bayraklar şöleni demektir.
Papaztac: [Aztek] Şarap tanrılarından biri.
Paqok: [Maya] Kadınlara musallat olan iblislere verilen isim.
Pariacaca: [İnka] Yauyos çobanlarının baş tanrısı. Su ve yağmur tanrısıdır.
Paricia: [İnka] Sel ve tufan tanrısı.
Patekatl: [Aztek] Şifa ve bereket tanrısı.
Paynal: [Aztek] Huitzilopokhtli’nin habercisi.
Pichana Gobeche: [Maya] Şifa tanrısı.
Piguerao: [İnka] Apocatequil’in ikiz kardeşi.
Piltzintecutli: [Aztek] Genç güneş tanrısı. Liderlerin efendisi anlamındadır.
Pinahua: [İnka] Efsaneye göre, dört parçaya ayrılan dünyada, batı bölgesini yöneten hükümdar.
Piquete Zina: [Aztek] Yarasa tanrı.
Pochotl: [Aztek] Hükümdarlık sembolü sayılan bir ağaç.
Popocatepetl: [Aztek] Efsaneye göre, hükümdarın kızına aşık olan bir savaşçıdır. Tanrılar, kızı ve savaşçıyı dağa çevirmişlerdir.
Popol Vuh: [Maya] Maya evrenbilimi ve güneşler çemberi hakkında önemli bir yazma. Yazarı bilinmiyor.
Popoloca: [Toltek] Yabancı dil konuşan insanlara verilen isim.
Puahtun: [Maya] Gökyüzü tanrısı.
Pucara: [İnka] Taştan yapılmış kale ya da ev.
Pulque: [Aztek] Tanrıça Mayahuel’in bulduğu alkollü bir içecek.
Punchau: [İnka] Güneş tanrısı.
Pupuna: [İnka] Efsanelerde adı geçen bir tür kamış.
Purun Runa: [İnka] Yaratılan üçüncü insan soyu. Vahşi insanlar anlamındadır.
Pururauca: [İnka] Kutsal sayılıp tapılan kaya ve taşlara verilen isim.
Q
Qaholom: [Maya] Gökyüzü tanrısı. Yaratıcı yedi tanrıdan biri.
Quauhxicalli: [Aztek] Savaşta ya da kurban edilerek ölen insanlara verilen isim. Kartalın insanları anlamına gelir.
Quaxolotl: [Aztek] İkilik, ikizlik tanrıçası. Hem ruh hem de bedenen ikili olma, ikiz olma durumları ile ilgilidir.
Quetzalcoatl: [Aztek] En ünlü ve önemli tanrılardan biridir. Yaratıcı tanrı Ometecuhtli’nin oğlu ve Xoloth’in erkek kardeşidir. İnsanoğluna tarımı ve kültürü öğretmiştir. Adının bir çok farklı söylenişi vardır.
Quiabelagayo: [Maya] Acı ve zevk tanrısı.
Quinuama: [İnka] Tohum tanrıçası.
R
Ramac: [İnka] Her şeyi bilen, her soruya cevap veren tanrı.
S
Sak Nik: [Maya] Yağmur tanrısı Chiccan’ın isimlerinden biri.
Sarcorhamphuspapa: [Toltek] Haberci olarak kullanılan şah akbaba.
Shatabai: [Maya] Erkekleri baştan çıkaran dişi cin.
Si: [İnka] Ay tanrıça. Hakkında pek bilgi olmamasına rağmen doğurganlık ve bereket ile bağlantılı olduğu düşünülür.
Sinchi Roca: [İnka] Ayar Manco’nun, kız kardeşi Mama Ocllo’dan olan oğlu.
Siyuakotl: [Aztek] En eski atalardan biri olarak görülen yılan tanrıça.
Sotz: [Maya] Yara tanrı Cama Zotz’a verilen isimlerden biri.
Supai: [İnka] Ölüm tanrısı, kötü ruh.
T
Tahuantinsuyu: [İnka] Birleşik dört bölge.
Talocan: [Aztek] Tanrıların evi.
Tambo Toco: [İnka] İlk ataların ortaya çıktığına inanılan dağ. Pencereli ev anlamındadır.
Tamouanchan: [Aztek] İlk tanrıların yaşadığı yerin ismi. Aşağı inilen ev anlamındadır. Gece göğü ve yeraltı dünyası anlamları da yüklenmiştir.
Tarapaca: [İnka] Tanrı Viracocha’ya verilen isimlerden biri.
Taxodium: [Toltek] Kalın gövdeli dağ selvisi.
Tecamman: [Toltek] Kuzey yönünü temsil eden mitolojik bir yer.
Tecciztecatl: [Aztek] Ay tanrı.
Tecpatzin: [Aztek] Küçük taş bıçak.
Tecuciztecal: [Aztek] Dünyaya ışık veren ay tanrı.
Tekumbalam: [Maya] Tufan sonrası ölen kişilerin bedenlerini parçaladığına inanılan kuş.
Telcalipoca: [Aztek] Efsanelerde adı geçen büyük bir ayı.
Telpochcalli: [Aztek] İlköğretim düzeyinde eğitim veren askeri okul. Delikanlılar evi anlamındadır.
Telpochtli: [Aztek] Tezcatlipoca’ya verilen ve delikanlı anlamına gelen isimlerden biri.
Temazcalteci: [Aztek] Temizlik tanrıçası.
Tenexxochitl: [Aztek] Tufan sonrası, gökyüzünü kaldırmak için yaratılan dört tanrıdan biridir. Gökyüzü ile ilgisi sebebiyle yıldız tanrısı olarak bilinir. Aynı zamanda yağmur ve fırtınadan sorumlu tanrılardan biri.
Teocalli: [Aztek] Büyük tapınak.
Teocuitlaquemitl: [Aztek] Törenlerde giyilen altından yapılmış kıyafet.
Teotihuacan: [Aztek] Tanrı olunan yer, mezarlık.
Teoyaomqui: [Aztek] Ölmüş savaşçıların koruyucu tanrısı.
Tepeilhuitl: [Aztek] Dinsel takvimin on üçüncü ayı.
Tepeu: [Maya] Yaratıcı tanrı.
Tepeyollotl: [Aztek] Belirsizlik tanrısı. Deprem ve mağara tanrısı olarak da bilinir.
Tepoztecatl: [Aztek] Alkollü içecek tanrılarından biri.
Teteoinnan: [Aztek] Tanrıların anası demektir. Coatlicue ile ilgilidir.
Tezacouacatl: [Aztek] Yüksek bir askeri unvan, baş kumandan.
Tezcatlipoca: [Aztek] Büyük ayı takım yıldızı ile özdeşleştirilen, Toltek kökenli bir gece tanrısıdır.
Tezcatzontecatl: [Aztek] Bira tanrısı.
Tezontle: [Toltek] Ev yapımında kullanılan volkanik bir taş.
Tezpi: [Maya] Büyük tufan öncesi tanrılar tarafından uyarılan insanın adı.
Thunupa: [İnka] Tanrı Viracocha’ya verilen isimlerden biri.
Titlacuan: [Aztek] Gece tanrısı.
Tiwanaku: [İnka] Yaradılışın merkezi olduğuna inanılan bölgenin adı.
Tlacauepan: [Toltek] Uitzilopochtli’nin isimlerinden biridir. Cuexoch.
Tlacotl: [Maya] Kötülük tanrısı.
Tlaloc: [Aztek] Su ve yağmur tanrısı. Cennet tanrısı. Olmek kökenlidir.
Tlalocan: [Aztek] Yağmur tanrısı Tlaloc’un yönettiği, ölülerin mutluluk ve ferah içinde yaşadığı cennetin adı.
Tlaltecuhtli: [Aztek] Yeryüzü tanrısı.
Tlaltetecui: [Toltek] Dans ve tören tanrısı.
Tlamatinime: [Aztek] Yüksek kültürlerin kurucuları olduklarını vurgulamak için Toltek halkına verilen isim.
Tlaque: [Aztek] Eski ateş tanrısı.
Tlaquimilolli: [Aztek] Tapınılan taş figürlerin tam ortasında yer alan oyuğa konan, yeşil taş kalbe verilen isimdir. Törensel bir anlam taşır.
Tlauixcalpantecuhtli: [Aztek] Sabah yıldızı.
Tlauixcalpantecuhtli: [Maya] Şafak tanrısı.
Tlaxcaltiliztli: [Aztek] Tanrılara sunulan insan kanı ve insan kalbine verilen isim.
Tlazolteotl: [Aztek] Kirlilik ve günah tanrıçası. Ay tanrıça.
Tleyquiyahuillo: [Maya] M.Ö 8000’de başlayıp, 4081 yıl süren üçüncü güneş devresi.
Tlillan: [Aztek] Üç cennetten, ortada olanın adı.
Tlilxochitl: [Aztek] Siyah çiçek.
Tocapo Viracocha: [İnka] Balçıktan yaratılan ilk insanlardan biri.
Tocay: [İnka] Efsaneye göre dört parçaya ayrılan dünyada doğu bölgesini yöneten hükümdar.
Toci: [Aztek] Büyük ana anlamına gelir. Coatlicue’ye verilen isimlerdendir.
Tohil: [Maya] Ateş tanrısı.
Tollan: [Toltek] Sazlıklar ülkesi. İlk insanların yaşadığına inanılan yer.
Toltecayotl: [Aztek] El sanatı eserlerine verilen isim. Toltek kelimesinin asıl anlamı olan usta ile ilişkilidir.
Toltek: [Toltek/Aztek] Kelime anlamı ustadır.
Tonacatecuhtli: [Aztek] Önemli bir yiyecek ve besin tanrısı.
Tonamatl: [Toltek] Günlerin kitabı, dinsel takvim.
Tonantzin: [Aztek] Annelik tanrıçası.
Tonatiuh: [Aztek] Güneş tanrısı.
Topacusi: [İnka] Altın kase.
Topiltzin: [Toltek] Quetzalcoatl’ın ünvanını taşıyan Toltek kralı.
Toueyo: [Aztek] Huastec yerlileri için kullanılan, komşumuz anlamına gelen kelime.
Toxcatl: [Aztek] Dinsel takvimin beşinci ayı.
Tozoztontli: [Aztek] Dinel takvimin üçüncü ayı.
Trupial: [Aztek] Altın sarısı ve siyah tüylere sahip bir kuş.
Tun: [Maya] Uzun sayı takviminde, her bir 360 günlük periyodu ifade eden zaman dilimine verilen ad.
Tzakol: [Maya] Gökyüzü tanrılarından biri.
Tzinitzcan: [Toltek] Bir süs kuşu.
Tzitzimime: [Aztek] Yıldız tanrı.
Tzitzimitl: [Aztek] Dünyanın sonu geldiğinde insanları yok edeceğine inanılan karanlık cinleri. Uğursuzluk işaretinin kadınları. Tüm tanrıçaların anası olarak da bilinir.
Tzontemoc: [Aztek] Tufan sonrası, gökyüzünü kaldırmak için yaratılan dört tanrıdan biridir. Baş aşağı düşen anlamına gelen adı yüzünden yıldırım tanrısı olarak bilinir. Ölüler ülkesinin de efendisidir.
Tzontlilic: [Maya] M.Ö 3114’de başlayıp, 5026 yıl süren dördüncü güneş devresi.
Tzununiha: [Maya] Mısır lapasından yaratılan kadının adı.
U
Uayeb: [Maya] Beş uğursuz günün tanrısı.
Uca Pacha: [İnka] Alt dünya, yeraltı dünyası.
Uemac: [Toltek] Ünlü bir hükümdar.
Ueuecoyotl: [Aztek] Cinsellik tanrısı.
Uira Cocha: [İnka] Çift cinsiyetli güneş tanrısı.
Uitzilopochtli: [Aztek] Xochi ve Quetzal’ın en küçük oğlu. Aşiret tanrısı. Kemiğin efendisi.
Uitziltan: [Aztek] Küçük bir sinek kuşu.
Uitzitzilin: [Aztek] Soy ve savaş tanrısı.
Uitznauac: [Toltek] Güney yönü, güney göğünün yıldızları.
Uitztlampa: [Aztek] Dikenler ülkesi.
Unial: [Maya] Uzun sayı takviminde 20 günlük periyodu ifade eden zaman dilimi.
1 Kin → 1 Gün
20 Kin → 1 Unial
18 Unial → 1 Tun
20 Tun → 1 Katun
20 Katun → 1 Baktun
Urcaguary: [İnka] Hazine, gömü tanrısı. Yeraltı madenlerinin koruyucusu.
Urpihuachac: [İnka] Pachacamac’ın eşi. İki kız çocuğu vardır. Balık ve balıkçılık tanrıçası.
V
Vichama: [İnka] Ölen kardeşinin organlarından yaratılan güneşin oğlu. Ölüm tanrısı.
Vilca: [İnka] Güçlü erkek tanrılara verilen isim.
Villama: [İnka] Vichama’ya verilen isimlerden biri.
Viracocha: [İnka] İlk insan ırkını yaratan, en büyük yaratıcı tanrı.
Voltan: [Maya] Yeryüzü tanrısı.
Vosges: [Maya] Törenlerde çalınan davulların koruyucu tanrısı.
Vucab Came: [Maya] Yeraltı dünyası Xibalba’nın yöneticisi olan ölüm tanrısı.
X
Xaman Ek: [Maya] Tüccarların koruyucu tanrısı. Kuzey yıldızı. Tanrıların tanrısı.
Xbalanque: [Maya] Hunahpu’nun ikiz kardeşi. Yeraltında geçen efsanelerin ana kahramanıdır.
Xibalba: [Maya] Ölüler ülkesi.
Xbaquiyalo: [Maya] Hun-Hunahpu’nun karısı ve maymun ikizlerin annesi.
Xilonen: [Aztek] Mısır ve tahıl tanrıçası. Chicomeccatl’ın isimlerinden biridir.
Xipe Totec: [Aztek] İlkbahar ve sabah yıldızı tanrısı. Aynı zamanda kuyumcuların koruyucusudur.
Xiuhcan: [Aztek] Gökyüzü okyanusu. Turkuaz suyun yeri demektir.
Xiuhcoatl: [Aztek] Kuraklık tanrısı.
Xiuhmolpilli: [Aztek] Birbirine bağlanmış yıl demeti demektir. 52 yıllık dönemi ifade eder.
Xiuhtecuhtli: [Aztek] Güneş, yanardağ, ateş tanrısı.
Xiuhtzone: [Toltek] Turkuaz saçlı anlamına gelir.
Xmucane: [Maya] Doğum tanrıçası.
Xmulzencab: [Aztek] Bal arısı tanrılarına verilen isim.
Xochicauaca: [Toltek] Dans ve tören tanrısı.
Xochipili: [Aztek] Dans, oyun, çiçek, aşk, spor tanrısı.
Xochiquetzal: [Aztek] Dokumacılık, doğum, doğurganlık, çiçek tanrıçası. Quetzalcouatl’ın karısıdır. İsminin anlamı dikilen çiçektir. Genç ay tanrıçasıdır.
Xochitlapan: [Aztek] Bahçe ülkesi.
Xoloth: [Aztek] Akşamları güneşi yeraltına taşıdığına inanılan ikiz tanrı. Köpek başlı tanrı.
Xpiyacoc: [Maya] Evlilik tanrısı, kutsal çöpçatan.
Xpuch-Xtah: [Maya] İnanışa göre dünyanın ilk hayat kadınları.
Xquic: [Maya] Kan tanrıçası.
Y
Yacatecuhtli: [Aztek] Tacirlerin koruyucu tanrısı.
Yak: [Aztek] Tanrılar adına insanlara mısırı getiren dört hayvandan biridir. Yaban kedisi.
Yaksche: [Maya] Cennette olan bir ağaç adı.
Yaluk: [Maya] Yıldırım tanrılarının lideri.
Yalahau: [Maya] Yeraltı tanrılarından biri olan su tanrısı.
Yaotl: [Aztek] Savaşçı demektir. Tezcatlipoca’nın isimlerindendir.
Yaotzin: [Aztek] Hastalık ve kıtlık tanrısı. Tezzcatlipoca ile ilişkilidir.
Yappon: [Toltek] Bereket tanrısı.
Yauhcueme.: [Aztek] Bereket tanrısı.
Yeni Ateş Kutlamaları: [Maya] 52 yılda bir, her büyük dönem kapanırken, gelecek yeni dönemi ve evrenin yeniden doğuşunu kutsamak için yapılan törenler.
Yırtan Jaguar: [Maya] Popol vuh’da adı geçen, büyük çarpışma sonrası hayatta kalanların derilerini parçaladığına inanılan tanrı.
Yoalli Ehecatl: [Aztek] Gece rüzgarı anlamına gelen ve Tezcatlipoca’ya verilen isimlerdendir.
Yoyolche: [Maya] Özellikle geceleri ortaya çıktığına inanılan dev canavarların adı.
Yum Kaax: [Maya] Orman tanrısı. Aynı zamanda tarım tanrısıdır.
Z
Zak Kimi: [Maya] Bacablardan birine verilen isimlerdendir.
Zapotlantenan: [Aztek] Şifa tanrıçası.
Zipacna: [Maya] Kötü ruhlu dağ tanrısı. Cabacan’ın erkek kardeşi olan deprem tanrısıdır.
Zaramamma: [İnka] Mısır ve tohum tanrıçası.
Zivena Vizcatl: [Aztek] Üç cennetten en yüksekte olanı.
Zolzolani: [İnka] Cium’un eşi.
Zotz: [Maya] Yarasa tanrısının isimlerinden biri.
Zuyua: [Maya] Kullandıkları kutsal dil.
