Tag : maya

Yazıyı ve takvimi icat eden, yaratılışın tanrısı Itzmanâ yüce gönüllüydü ve biraz kötü ruhlu bulabileceğimiz Tanrıça Ixchel ile evliydi. Ixchel, sarayını dünyaya yağdıracağı suların olduğu sarnıçlarla doldurur, büyük fırtınave seller yaratırdı. Itzmanâ tanrıların lideriydi ve onları tahtından yönetirdi. Aynı zamanda tıbbın koruyucu tanrısıydı. Maya halkına kültür, ritüeller ve bilgelik vermişti. Bazen her biri bu alanların ..

Read more

Dünya Ağacı kavramı dünya mitolojilerinin pek çoğunun merkezinde yer alır . Mayalara göre Dünya Ağacı (Wacah Chan) evrenin esasmı oluşturuyordu ve Maya halkının ufuktan cennete doğru çıktığını düşündükleri Samanyolu’na dair astrolojik gözlemlerine dayanıyordu. Dünya Ağacı’nm kökleri yeraltı dünyasının (Xibalba) derinliklerine iner; gövdesi ortada, ölümlülerin dünyasındadır; kutsal dalları ise cennete uzanır. Bazen ağacın gövdesinin sürüngensi yaratıklardan ..

Read more

Yağmur tanrısı Chac, Maya dini törenlerinde ve insan kurban etmede önemli bir figür olarak öne çıkar. Yırtıcı köpek dişleri, yuvalarından fırlayan, yağmur gözyaşlarının süzüldüğü kocaman gözleri, hortum gibi burnu ve sürüngensi bedeniyle, ünlü yıldırımlarını temsil eden yılan biçimli bir balta taşıyan Chac, nevi şahsına münhasır bir karakterdi. Diğer büyük Maya tanrıları gibi Chac da her ..

Read more

Xibalba (okunuşu: şibâlba), Maya mitolojisindeki yeraltı dünyası yani ahiret yurdudur. Xibalba ismi kaba bir tercüme ile “Korkunun Yeri” olarak çevrilebilir. Mayalılara göre Xibalba’ya hastalık ve ölüm ruhları hükmetmektedir ve bazı halk hikâyelerine, efsanelere göre Xibalba’nın fizikî olarak bulunduğu yer Orion Bulutsusudur. 16. yüzyıl Verapaz’ında geleneksel olarak Xibalba’nın girişi Cobán, Guatemala yakınlarındaki bir mağaradır. Nitekim, kökenleri ..

Read more

Wakan Tanka ve Yaratılış Belli başlı farklılıkları olsa da, Sioux ve Lakota kabilelerinin benzer inanç sistemleri ve âdetleri vardı: İki kabile de Wakan Tanka isimli, bazen ‘Büyük Gizem’ ya da ‘Büyük Ruh’ diye çevrilen, her şeyin içindeki evrensel ruha benzeyen bir varlığa çok önem vermiştir. Hiçbir şey var olmadan önceki zamanlarda Wakan Tanka’nın Han isminde ..

Read more

Chilam Balam ya da Chilam Balam (okunuşuyla Çilam Balam) kitapları Mayalar’ın yurdunun İspanyollarca işgalinden sonraki iki yüzyıl sırasında Yucatan’da kaleme alınmış Maya elyazmalarıdır. Yukatek Mayacasıyla ve Latin alfabesiyle kaleme alınmıştır. Chilam sözcüğü «kahin» anlamına, balam sözcüğü ise “jaguar” anlamına gelir. Chilam Balam adının aslında, İspanyollar’ın geleceğini kehanetiyle önceden bildirmiş bir kahin-şamanın adı olduğu belirtilir. Chilam ..

Read more

Teotihuacan (ya da okunuşuyla Teotihuakan) günümüzde Kolomb-öncesi Kuzey Amerika’nın en ünlü kenti olarak kabul edilmektedir. Kimler tarafından kurulduğu ve niçin aniden terkedildiği halen açıklığa kavuşmamış bu kadim şehrin kuruluş tarihi hakkında da farklı görüşler ileri sürülmektedir. Kentten söz eden -hiyeroglifik olmayan- hiçbir metin ve belge bulunmamaktadır. Gizemleri Teotihuacan kentiyle ilgili gizemlerden biri kentte yaşayanların henüz ..

Read more

Quetzalcoatl (Tüylü yılan) Adı Aztekler’de Kuetzalkoatl, Mayalar’da Kukul-kan olan tanrı tüylü yılan Quetzalcoatl, Kolomb öncesi Mezoamerika uygarlıklarında önemli doğaüstü varlık ya da tanrıdır. Bu inanışa ve yılan-tanrı tasvirlerine Meksika’dan Peru’ya kadar uzanan geniş bölgede pek çok tradisyonda rastlanır. Derisi pul yerine tüylerle kaplı olan bu tüylü yılan ya da kuş-yılan tanrının Kiçe Mayalarındaki adı Gucumatz’dır ..

Read more

Popol-Vuh (Kiçece Popol Wuj /poˈpol wuχ/), Mayaların Klasik Kiçece kaleme alınan kutsal kitabıdır. Adı “zamanların kitabı” ya da “olayların kitabı” anlamına gelen Popol-Vuh, Mayalarda kadim zamanlardan beri aktarılagelmiş sözlü geleneğin yazıya geçirilmesiyle oluşmuştur. 18. yüzyılda rahip Francisco Ximenez tarafından İspanyolcaya çevrilmiştir. Kitapta Evren, tanrı, Evren’in oluşumu, Dünya çağları, Evren’deki ilkeler, inisiyasyon vs. hakkındaki bilgiler sembolik ..

Read more

Mayalar ya da Maya halkları (İspanyolca mayas), Mezoamerika’da Maya uygarlığını kuran atalarının topraklarında, günümüzdeki Guatemala, Güney Meksika ve Yukatan Yarımadası, Belize, El Salvador ve Batı Honduras’ta yaşayan ve 7 milyon nüfusa sahip olan Orta Amerika’nın en tanınmış yerli Kızılderili halkıdır. Mayalar, binalarında güçlü bir kireç harcıyla yapılandırılmış, ters çatı kemeri kullanıyorlardı. Mayaların dev boyutlu binalarının ..

Read more