Herakles daha çok Roma mitolojisindeki ismiyle, yani Herkül olarak tanınır. Olağanüstü gücü, kıvrak zekası lan bir karakter olmuştur. Mitsel bir savaşçıdan ölümsüz bir tanrıya dönüşmüş ve daha sonra kendisine bu şekilde tapınılmıştır. Zeus ve ölümlü Alcmene nin (Zeus un Alcmene’ nin kocası görünüşüne bürünmesi sonucunda doğan) çocuğudur. Zeus un karısı Hera’ nin da bu nedenle Herkül den nefret ettiği ve onu kıskandığı anlatılır.

Hera’nın delirttiği Herkül kendi çocuklarını öldürür. Davranışının kefaretini ödemek için, onu krallık görevinden azleden Nemesisi Eurystheus, ondan on iki kahramanlık yapması istenir; bunlar neredeyse gerçekleştirilmesi imkansız kahramanlıklardır. Bu kahramanlıkları yaparsa Herkül’ün ruhu arınacak ve ölümsüzlük kazanacaktır.

Bu mitlerin kaynağı, Yunanlıların astrolojiye duydukları ilgidir: On iki kahramanlığın her birinin, takımyıldızları isimlendirmekte kullanılan hayvanlardan birine tekabül ettiği düşünülür. Bu isimlerin bir kısmını bugün de kullanmaya devam ediyoruz.

Herkül’ün Oniki Kahramanlığı

Nemea Aslanını Öldürmek

Dev bir yaratık Nemea da dehşet saçmaktadır: Bu yaratık, postunun delinmez olduğuna inanılan bir aslandır. Herkül’e verilen ilk görev bu hayvanı öldürmektir. Herkül canavarı köşeye sıkıştırmayı ve güreşerek yere yıkmayı başarır ve derisini yüzer (Yunan resim ve heykellerinde de çoğu kez bu ganimeti giyerken görülür). Hera, aslanı Leo takımyıldızında ölümsüzleştirir.

Lerna Hydra’sını Öldürmek

Hydra, Herkül’ün yok etmekle görevlendirildiği dokuz başlı bir deniz yılanıdır. Fakat yaratığın başlarından biri her kesildiğinde yerine iki baş daha çıkar, bu da görevi üstesinden gelinemez hale getirir. Bu yetmezmiş gibi Hydra ya eşlik eden dev bir yengeç de Herkül’e ayakbağı olur. Fakat Herkül’ ün zekasını alt etmek o kadar kolay değildir: Yeğeni İolaus’un yardımıyla yanan meşaleleri Hydra’nın kesilmiş boyunlarına atıp yeni başların büyümesini engeller. Yengeci de ayakları altında ezerek öldürür. Hera bu iki canavarı Su yılanı ve Yengeç takımyıldızları olarak göklere yerleştirir.

Kreneia Geyiğini Yakalamak

Sıradaki görev tanrıça Artemis için kutsal olan altın boynuzlu Kreneia Geyiği’ni bulup getirmektir. Herkül koca bir sene iz sürdükten sonra hayvanı yakalamayı başarır fakat zorlu mücadele sırasında hayvanın kutsal boynuzlarından biri kopar. Artemis bu küçük hasara biraz bozulsa da Herkül’ün geri kalan maceraları için hayvanı ödünç almasına izin verir.

Eryomanthos Yabandomuzunu Yakalamak

Herkül bu koca hayvanı Eryomantos Dağı’nm karlı yamaçları boyunca takip eder, sonunda bir ağla yakalar ve Eurystheus’e getirir. Eurystheus yaratıktan öylesine korkar ki saklanmak için koskoca bir küpün içine atlar.

Augeas’ın Ahırlarını Temizlemek

Elis Kralı Augeas’ ın 1000 hayvanlık koca bir sürüsü vardır. Herkül in göreviyse ahırları temizlemektir; onlarca senedir el sürülmemiş bir ahırdır bu. Herkül çevredeki nehirlerin yönlerini ahırların içinden geçecek şekilde değiştirerek işe koyulur. Augeas, görevi bir günde yerine getirdiği takdirde hayvanlarının 100 tanesini Herkül’e verme sözünü yerine getirmeyince Herkül, Elis e saldırır. Galip gelir ve bu galibiyeti kutlamak için ilk Olimpiyat Oyunları’nı başlattığı rivayet edilir.

Stymphalos Gölü’nün Kuşlarını Öldürmek

Bu insan yiyen canavarlar Arkadya’daki Stymphalos Gölünde dehşet saçmaktadır. Herkül onları çıngırağıyla ürkütüp oku ve yayıyla birer birer öldürmeyi başarır. Bu kuşların Aquila (kartal) ve Cygnus (kuğu) takımyıldızlarıyla temsil edildiğine inanılır. Bu takımyıldızlar geceleri Herkül’ün okunu temsil eden Sagitta nın iki yanında uzanırlar.

Girit Boğasını Yakalamak

Bu dev beyaz boğayı Girit’e denizlerden Poseidon göndermiş, boğa burada Kral Minos un karısı Pasiphae yi baştan çıkarmıştır. Cinsel arzularını tatmin etmek için yaptırdığı tahtadan sahte bir ineği bile vardır; bu birleşmenin sonunda da yarı insan yarı canavar olan Minotor’u doğurur. Herkül sonuçta boğayı yakalar, bu boğa da göklerde Taurus takımyıldızı olarak yerini alır.

Diomedes’in Kısraklarını Çalmak

Herkül’ ün görev listesinde sırada gaddar Kral Diomedes’in atlarını çalmak vardır. Herkül birkaç genç dostundan yardım alır; bunların arasında işi atlara bakmak olan en sevdiği dostu Abderus da vardır, diğerleri ise Diomedes’ i kollamakla görevlidir. Ne yazık ki Herkül ve adamları bunların et yiyen, yırtıcı, gözü dönmüş atlar olduklarından habersizdir; geri döndüklerinde Abderus çoktan öldürülmüştür. Herkül onun cansız bedenine sarılıp ağlar ve ona bir tabut yapar. Seneler sonra burada Abdera şehri yükselecektir. Atların ağızlan bağlandıktan sonra Herkül ve kalan adamları onları Eurystheus’e geri götürmeye muvaffak olur.

Hippolyta’nın Sihirli Kemeri’ni Geri Getirmek

Hippolyta, Amazonların -bir grup zalim kadın savaşçı kraliçesidir ve savaş tanrısı Ares’in yaptığı bir kemeri gururla taşır. Oysa Eurystheus’m kızının kemerde gözü vardır ve Hippolyta bu kemeri Herkül e teslim etmeye gönüllü olsa da, Hera Amazonlar arasında Herkül’in esas niyetinin kraliçeyi kaçırmak olduğuna dair bir dedikodu çıkarınca ortalık karışır. Amazonlar ona saldırınca Herkül de Hippolyta’yı öldürüp kemeri çalarak misilleme yapar.

Geryon’un Sığırlarını Çalmak

Üç kafalı, üç vücutlu bir canavar olan Geryon, Erytheia Adası’nda yaşar ve batan Güneş’in kırmızıya boyadığı inek sürüsüne bakar. Herkül adaya Güneş tanrısı Helios’un hediye ettiği altın bir kayıkla gider ve işe koyulur. Önce çoban Euyrition’u, sonra iki başlı bekçi köpeği Orthrus u öldürür. Geryon u öldürmek için de Hydra’nın kanma bulanmış bir yay kullanır. Sürüyü Eurystheus’e götürmekte biraz zorlanır çünkü Meranın sürüyü rahatsız edip dağıtmak için bıraktığı atsineği de pek yardımcı olmaz, ama sonunda başarılı olur.

Gel gör ki kendisine verilen tüm kahramanlıkları yapmış da olsa Herkül’in görevleri henüz tamamlanmamıştır: Eurystheus başta ona yerine getirmesi gereken on görev olduğunu söylemesine rağmen Elerakles in Hydra yı öldürürken yardım almasını, Augeas ahırlarında da ineklerle mükafatlandırılmasını bahane ederek listeye iki görev daha ekler. Herkül yılmadan devam eder.

Hesperidler’in Elmalarını Çalmak

Hesperidler altın elmalar veren bir ağaca bakan üç tanrıçadır, hikayeleri Güneş’in batışıyla ilişkilendirilir. (‘Hesperos’ Yunanca’da akşam’ anlamına gelir ve bu kelime altın günbatımı ve batıya dair her şeyi kapsar.)

Herkülün zaferinin hikayesi hangi versiyonu okuduğunuza göre değişir. Bir hikayede Herkülün ağacı bekleyen yüz başlı yılanı öldürerek bir sepet dolusu elmayla kaçtığı anlatılır. Bir başka mitte Herkül, Atlas a elmaları toplaması karşılığında tüm dünyayı taşımayı teklif eder (bu versiyonda Atlas, Hesperidler ile akrabadır, yani zaten onların tarafındadır). Atlas, elmalarla döndüğünde Herkülün dünyayı taşımasından memnun görünür. Herkül de beklenmedik biçimde bu işi sürdürmeyi kabul eder, ama tek bir şartla: Atlas’ın yükü geçici olarak sırtlaması gereklidir, böylece o da pelerinini düzeltip rahat edebilecektir… Bu noktada Herkül, elinde altın elmalarla, planladığı kaçışı gerçekleştirir.

Kerberos’u Yakalamak

Şüphesiz ki Herkül ün işleri arasında en zorlu olanı budur. Kerberos yer altında yaşayan üç başlı kötü bir köpektir ve kesinlikle sokakta mutlu mesut gezdirmeyi isteyeceğiniz türden bir hayvan değildir. Kerberos, Hydra nın ve Orthrus un, yani Geryon un sığırlarının bekçisi olan iki başlı köpeğin kardeşidir. Aynı zamanda Nemea Aslanı’nın da amcasıdır. Hades e bir ölümlü olarak gidip dönmeye yönelik ilk girişimde Herkül, Persephone mitine başvurarak ritüeller yapan bir rahibi ziyaret eder. Herkül yeraltına iner ve sonunda Kerberos’u çıplak elleriyle zararsız hale getirip Eurystheus’e teslim eder. Herkül’in diğer zaferlerindeki hayvanların aksine Kerberos, daha sonra Hades’e sağ salim geri verilir.