Nors Mitolojisi

  Mitoloji

Normanlar, ya da diğer adıyla “Kuzey İnsanları”, İskandinavya’nın Kuzey Avrupa ülkelerinde, Viking Çağında, sekiz ile on birinci yüzyıllar arasında yaşamıştır. Nors dünyasının denizcilikteki hünerleriyle meşhur kaşifleri olan Vikingler, sandallarına binip Avrupa ve Batı Rusya topraklarını işgal etmiş, yağmalamış ve buralara yerleşmiştir.

İskandinavya’nın Hıristiyanlaşmasından önce gelişen Nors mitolojisi, İskandinavya, Kuzey Almanya ve İzlanda’da anlatılan pagan tanrılarının, kahramanların ve kralların hikayelerinden oluşur, II. yüzyıla kadar yazıya geçirilmemiş olmalarına rağmen -ki bu süreç 18. yüzyıla kadar sürmüştür- hikayeler bu tarihten yüzlerce yıl öncesine dayanır.

Vikingler’in Avrupa üzerindeki etkisi ve Nordik mitolojiye ait kaynakların oldukça yakın bir tarihe kadar varlıklarım sürdürebilmeleri sebebiyle Nors mitolojisinin ve ikonografisinin günümüzdeki kullanımı sizi şaşırtabilir.

Daha detaylı bilgi için iskandinav mitolojisi ne bakabilirsiniz.

TANRILAR VE TANRIÇALAR

Dokuz Dünya

Nordiklerin Yunanlılarınkiyle aşık atacak kadar girift ve renkli, çok tanrılı bir dinleri vardı. Yunanlı emsalleri gibi, Nordik tanrıların her biri hayatın önemli bir özelliğinden sorumluydu ve yol göstermesi karşılığında her tanrıya adaklar sunulur, dua edilirdi.

Nors tanrıları iki boya ayrılırdı: Asgard’da yaşayan, gökyüzünün savaşçı tanrıları Aesir boyu ile Vanaheim’da konuşlanan, doğurganlık ve toprakla ilgilenen Vanir boyu.

Tanrıların hüküm sürdükleri dokuz dünyadan oluşan evren üç kata ayrılırdı: Aesirler in Evi Asgard, İnsanların Evi Midgard (Orta Dünya) ve Ölülerin Evi Niflheim. Dokuz dünyanın her biri Yggdrasil olarak bilinen Dünya Ağacı tarafından birbirine bağlanırdı ve her dünyada insanlar, cüceler, elfler, tanrılar ve diğer tuhaf yaratıklardan oluşan ilginç bir nüfus yaşardı.

Dokuz dünyanın en kutsalı olan Asgard’a gökkuşağından bir köprüyle ulaşılırdı.

Tam olarak kaç tane İskandinav tanrısı olduğunu tespit edebilmek zordur. Çünkü mitoloji yüzyıllar boyunca anlatılarak ağızdan ağza geçmiştir.

İskandinav mitolojisini yazıya dökmek için yapılan ilk girişim İzlandalı tarihçi Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda eseridir. Tanrılar iki kabileye bölünür. Aesir kaos ve savaşla, Vanir ise doğa ve doğurganlık ile ilişkiliydi. Tanrılar genellikle Jötunn yani Devler ile birlikte düşünülürdü.

Odin
İskandinav mitolojisinin en büyük tanrısıdır. Aesir tanrılar topluluğunun lideridir. Asgard’a krallık yapar. Bilgelik, şiir ve savaş tanrısıdır.

Eşi Frigg‘den olan çocukları, Baldur, Hodr, Bragi ve Hermod tanrıça Jord’dan olan çocuğu Thor ve dev Grid ‘den olan çocuğu da Vidar ‘dır.

Odin hakkında ayrıntılı bilgi için : Odin: İskandinav Mitolojisinin En Büyük Tanrısı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Thor
Tanrıların kralı Odin‘in ve Odin’in eşi Jord’un (Dünya) oğludur.

Oğlu Modi ve kızı Thrud’un annesi olan doğurganlık tanrıçası Sif’in kocasıdır; diğer oğlu Magni, dev Jarnsaxa’dan doğmuştur.

Thor, tanrıların alemi Asgard‘ın ve insan aleminin Midgard’ın savunucusudur.

Yıldırım, gökyüzü ve tarım tanrısı olarak bilinen Thor, savaşçı bir insanın idealindeki sadık ve onurlu bir savaşçı modelidir.

Thor, gökyüzünü 540 odalık bir saray olan Bilskírnir’in büyük salonunu inşa ettiği Powerrudvangr (“Güç Alanı” veya “Güç Ovaları”) topraklarından yönettiği düşünülür.

Thor hakkında ayrıntılı bilgi için: Yıldırım Tanrısı Thor yazımızı inceleyebilirsiniz.

Loki
Kötülük, düzenbazlık ve hile tanrısı olarak bilinir. Loki, hem tanrılara hem de düşmanlarına oyun oynamayı sevdiği için genellikle ‘düzenbaz‘ tanrı olarak tanımlanır.

Loki’nin babası bir buz devi olan Farbauti’dir. Annesi ise Laufey’dir.

Aesir tanrıları ve buz devlerinin yaptığı savaşta tanrılara yardımda bulunmuştur. Odin, Loki’yi kan kardeşi olarak yanına almış ve Asgard’a götürmüştür.

Loki, bir Jötünn kadını olan Angrboda ile evlidir. Bu evlilikten üç tane sıra dışı çocuğu olmuştur.

Bunlar Thor’un düşmanı Midgard yılanı Jormungard, Ragnarok zamanı Odin’i öldürecek olan kurt Fenrir ve Ölüler Ülkesi’nin kraliçesi Hel’dir. Sigyn ile olan evliliğinden ise Narfi ve Vali adlı iki çocuğu bulunmaktadır.

Loki hakkında ayrıntılı bilgi için: Loki: Kötülük ve Hile Tanrısı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Frigg
Frigg, İskandinav mitolojisinde Odin’in karısı, Àsgard’ın tanrıçası (Kraliçe) ve en güzel tanrıçadır.

İngilizcedeki cuma gününün ismi (friday) onun isminden gelir.

İsminin Güzellik ve aşk tanrıçası Freyja’nınkiyle aynı kökten geldiği düşünülür.Toprak tanrıçası Jord ve Fulla’nın onun diğer adları olduğu düşünlmektedir.

Frigg hakkında ayrıntılı bilgi için: Odin’in Karısı En Güzel Tanrıça Frigg yazımızı inceleyebilirsiniz.

Heimdall
Tanrı Heimdall, Aesir tanrılarından biridir ve sürekli uyanık bir şekilde tanrıların alemi Asgard’ın koruyuculuğunu yapar.

Asgard ile insanların alemi Midgard arasında geçişleri sağlayan gökkuşağı köprüsü olan Bifrost’un bekçiliğini yapar.

Heimdall hakkında ayrıntılı bilgi için: Asgard’ın Koruyucusu Heimdall yazımızı inceleyebilirsiniz.

Baldur
Tanrı Baldur, Odin ve Frigg’in oğlu, tanrıça Nanna’nın kocası, tanrı Forseti’nin babasıdır. Oğlu Forseti adalet tanrısıdır. Aesir tanrılar kabilesine mensuptur.

Baldur’un Hringham adında çok büyük bir gemisi vardır. Breidablik salonunda yaşamaktadır.

Baldur tanrıların en yakışıklısı olarak bilinir. Çok iyi huyludur. Bu özelliği sayesinde tüm tanrı ve tanrıçalar tarafından sevilmektedir.

İskandinav mitolojisinin en sevilen tanrısı olmuştur.

Baldur hakkında ayrıntılı bilgi için: Işığın ve Saflığın Tanrısı Baldur yazımızı inceleyebilirsiniz.

Hodr
İskandinav mitolojisinde kör tanrı olarak bilinir. Odin’in oğlu, Balder’in ikizidir.

Karanlık ve kış tanrısıdır.

Kardeşi Balder’i, Loki’nin kendisini kandırması sonucu öldürmüştür. Balder’in ölümünün sorumlusu olarak Vali tarafından öldürüldü.

Hodr, Ragnarok ‘un ardından tekrar doğacaktır.

Tyr
İskandinav Mitolojisi’nde zafer ve adalet tanrısıdır.

Saksonlardaki adı Tue’dur.İngilizcede Tyr’ün kutsal günü olan Salı gününe Tuesday (Tue’nun günü) denir.

Nesir Edda eserinde Odin’in oğlu olarak geçer.

Odin’in Oğlu Tyr: Tanrıların En Cesuru yazımızı inceleyebilirsiniz.

Hermod
Hermod, Odin’in oğludur. Tanrıların Elçisi olarak bilinen Hermod, tüm Asgard’ın en hızlısıydı.

Vali
Vali, Odin ve Jötunn Grid’in en küçük oğludur. Genellikle okçu olarak kabul edilir.

Vali, Hodr’u öldürerek Baldur’un intikamını almıştır.

Ragnarok’un bir diğer kurtulanı da Vali’dir.

Vidar
Odin ve Jötunn Grid’in oğludur. Vidar, Thor’dan sonra tüm Aesirlerin en güçlüsüdür. Asgard’da Vidi adı verilen büyük bir salonda yaşar.

Gücüne rağmen, Vidar huzurlu bir tanrıdır ve sessizce oturmaktan veya özel bir ayakkabı yaratmak için çalışmaktan hoşlandığı bilinmektedir.

Bragi
Bragi, Odin ve Frigg’in oğludur.Şiir ve müzik tanrısıdır. Tanrıça İdunn ile evlidir.

Bragr ismi eski Nors dilinde şiir anlamına gelmektedir.

İdunn
İdunn (Iðunn), İskandinav mitolojisi’nde ebedi gençlik tanrıçası. Şiir tanrısı Bragi’nin eşidir.

Sahip olduğu elmalarla diğer tanrıların da ölümsüzlükleri muhafaza etmelerini sağlar.

Forseti
Forseti, Baldur’un ve Nanna’nın oğlu ve Odin’in torunudur.

İsminin anlamı yönetendir. Adalet, barış ve doğruluk tanrısıdır.

Hel
Hel, Loki ve Angrboda’nın kızıdır.

Ölüler diyarı Helheim’in yöneticisidir.

Ullr
Ullr, avcılık ve kış tanrısıdır. Sif’in oğlu, Thor’un üvey oğludur. Kış Tanrıçası Skadi ile evlidir.

Büyük bir okçu ve kayakçı olduğu söylenir ve genellikle kalkanını modern bir snowboard gibi kullanır. Bu nedenle modern zamanlarda Kayak Tanrısı olarak kabul edilir.

Freyja
Freyja İskandinav mitolojisinde bereket tanrıçası olarak bilinir. Vanir tanrılar ailesinin bir üyesidir fakat Aesir-Vanir savaşından sonra Aesir kabilesinin fahri bir üyesi olmuştur.

Babası deniz tanrısı Njord’dur. Annesi bilinmemektedir fakat Nerthus’un annesi olduğunu söyleyen kaynaklar mevcuttur.

Erkek kardeşi Freyr’dir. İskandinav mitolojisinde Freyja’nın kocasının Odr olduğu söylenmektedir. Odr, Odin’den başkası değildir.

Frejya sevgi, güzellik ve doğurganlığı simgeler. Folkvang’da yaşar. Folkvang, halkın alanı anlamına gelir ve Freyja’nın evi olarak bilinir.

Freyja hakkında ayrıntılı bilgi için: Bereket Tanrıçası Freyja yazımızı inceleyebilirsiniz.

Freyr
Tanrı Freyr, Vanir tanrılar ailesine mensuptur. Deniz tanrısı Njord’un oğlu, Freyja’nın erkek kardeşidir. Bir dev kızı olan Gerd ile evlidir. Fjölnir isminde bir çocukları vardır.

Tanrı Freyr, kendi kız kardeşi Freya da dahil olmak üzere sayısız tanrıça ve devlerin sevgilisidir.

Tanrı Freyr’a ibadet diğer Vanir tanrılarına göre çok fazladır. Freyr, bereket, hasat, verimlilik, güneş, yağmur gibi sembollerle ilişkilendirilmiştir.

Freyr hakkında ayrıntılı bilgi için: Bereket Tanrısı Freyr yazımızı inceleyebilirsiniz.

Njord
Njord, İskandinav mitolojisi deniz tanrısıdır. Bunun yanı sıra rüzgar ve verimlilik ile de ilişkilendirilmiştir.

O denizin tanrısıdır, fırtınaları yatıştırır, sıkıntılı gemilere yardım eder, elverişli rüzgarların esmesine sebep olur.

Freyr ve Freyja’nın babasıdır. Njord ilk olarak kız kardeşi Nerthus ile evlenmiştir. Freyr ve Freyja’nın annesinin Nerthus olduğu düşünülmektedir. Daha sonra bir dev kızı olan Skadi ile evlenmiştir.

Vanir tanrılar kabilesine mensuptur. Noatun’da yaşamaktadır. Noatun gemilerin mekanı anlamına gelir.

Njord hakkında ayrıntılı bilgi için: Deniz Tanrısı Njord yazımızı inceleyebilirsiniz.

Nerthus
Nerthus, Vanir tanrılar ailesine mensuptur. Bereket tanrıçalarındandır.

Njord’un kız kardeşi ve karısıdır. Freyr ve Freyja’nın annesidir.

Odr
Odr, Vanir tanrılar ailesine mensuptur. Nesir Edda eserine göre Freyja’nın kocası, kızları Hnoss’un babasıdır. Odr’un tanrı Odin olduğu düşünülmektedir.

Yorum yaz